Nieuw soort trillingen ontdekt op de zon
De telescoop Extreme Ultraviolet Imager (EUI) aan boord van de satelliet Solar Orbiter kon magnetische lussen filmen die zeer snel heen en weer schudden. Deze trillingen zijn zeer klein, maar zijn alom en altijd aanwezig. Wetenschappers vermoeden dat het deze bewegingen zijn die de omgeving rond de zon tot miljoenen graden celsius verhitten. Ter vergelijking: het zonneoppervlak is slechts enkele duizenden graden warm.
Beeld van de trillingen op de zon genomen door EUI. Credit: ESA/Solar Orbiter/EUI Team: CSL, IAS, MPS, PMOD/WRC, ROB, UCL/MSSL. (Een animatie van deze figuur is beschikbaar.)
De zon is bezaaid met magnetische lussen. Nu blijkt dat deze lussen continu en zeer snel heen en weer schommelen. Een deel van de energie van de trillingen wordt afgestaan aan de omgeving waardoor deze opwarmt. Dit zou wel eens een verklaring kunnen zijn voor het mysterie van de zonneatmosfeer die zoveel heter is dan het zonneoppervlak. Je zou verwachten dat deze trillingen na een tijd stil vallen, maar niets is minder waar. De lussen worden continu aangedreven. Wetenschappers vermoeden dat de kolkende zonnemassa, waaruit de lussen tevoorschijn komen, hen doet trillen. Dit moet nog verder onderzocht worden.
Deze ontdekking was maar mogelijk dankzij de telescoop EUI die uiterst scherpe beelden heel snel achter elkaar kan maken. Andere vergelijkbare zonnetelescopen kunnen dit niet: ofwel zijn ze trager ofwel zijn de beelden minder scherp.
Het Astrophysical Journal heeft net gepubliceerd de wetenschappelijke publicatie waarin onderzoekers van het Solar-Terrestrial Centre of Excellence en de Katholieke Universiteit Leuven dit onderzoek beschrijven.
Het artikel:
Petrova et al., High-frequency Decayless Waves with Significant Energy in Solar Orbiter/EUI Observations, ApJ 946 36, 2023. DOI 10.3847/1538-4357/acb26a. Online gepubliceerd op 24 maart 2023: https://iopscience.iop.org/article/10.3847/1538-4357/acb26a