“First light” van EUI – 1 jaar!

“First light” van EUI – 1 jaar!


De 3 telescopen van de Extreme Ultraviolet Imager (EUI) aan boord van Solar Orbiter openden op 12 mei 2020 hun deuren om de zon te fotograferen. Dat is precies 1 jaar geleden. Dit ‘First Light’ was een cruciale stap om de EUI-telescopen operationeel te krijgen en de weg naar wetenschappelijk onderzoek te effenen.

Onze ruimtetelescoopexperts moesten het voorbije jaar uit vissen op welke manier de telescopen die door de ruimte cruisen, het best bediend konden vanaf de aarde. Er moesten antwoorden worden gevonden op cruciale vragen: welke belichtingstijd levert het beste beeld op, hoeveel foto’s kunnen we per minuut nemen, moeten we de datacompressie door de boordcomputer bijstellen, waar zitten de slechte pixels in de sensoren, begrijpen de telescopen de geüploade computeropdrachten, enz.

Het EUI-ondersteuningsteam heeft enorm hard gewerkt om een stevige operationele basis te leggen, zodat de EUI-telescopen op de best mogelijke manier foto’s kunnen maken, met de meest performante software en technieken.

EUI op zijn reis naar de zon
Om beelden met de hoogst mogelijke resolutie van de zonneatmosfeer te maken, is de Solar Orbiter ontworpen om EUI dichter bij de zon te brengen dan enige andere zonneschijftelescoop tot nu toe. De film begint met een beeld van de EUI “volle zon” telescoop en gaat dan over in een beeld van een van de EUI hoge resolutie telescopen. De getoonde beelden zijn de eerste lichtbeelden genomen op 2020, 12 mei. Naarmate we de zon naderen, zal de resolutie van de beelden verder toenemen. In het afgelopen jaar zijn al verschillende dichte naderingen (‘perihelium’) gemaakt, waardoor het EUI halverwege de aarde en de zon is gekomen. Het hitteschild van Solar Orbiter weerstond de 4x toegenomen hitte. In maart 2022 zal een volgend perihelium ons terugbrengen tot een derde van de afstand aarde-zon.

Onderzoekers over de hele wereld staan te popelen om dergelijke foto’s van hoge kwaliteit en hoge resolutie te mogen analyseren. Het ‘First Light’ van 12 mei 2020 was al een uitstekend voorproefje dat leidde tot een doorbraak: EUI zag ‘kampvuren‘ op de zon. Onderzoekers begonnen onmiddellijk te debatteren over de impact van deze ontdekking die mogelijks een antwoord kan geven op het al lang bestaande mysterie waarom de zonneatmosfeer veel heter is dan het zonneoppervlak.

Nu, een jaar na de lancering zijn de EUI-telescopen klaar voor hun wetenschappelijke missie. Officieel gaat deze pas van start op 27 december 2021. Wetenschappers wereldwijd bereiden zich voor om de data van EUI, in combinatie met deze van andere instrumenten op Solar Orbiter en andere ruimtemissies, en telescopen die de zon waarnemen vanop de aarde, tot in de kleinste details te ontleden.

Screenshot van de online wetenschappelijke conferentie van EUI op 10 mei 2021

Aan de online wetenschappelijke conferentie van EUI op 10 mei 2021 namen 340 deelnemers van over de hele wereld deel.
De wereld is veranderd in het afgelopen jaar sinds EUI zijn eerste beelden nam. Door de aanhoudende pandemie kunnen wetenschappers elkaar niet meer ontmoeten op wetenschappelijke conferenties of workshops om hun onderzoek te coördineren. De wetenschappers van de Solar Orbiter omarmen daarom massaal nieuwe manieren van interactie, leren online samenwerken, chatroom-kanalen hebben geen geheimen meer, presentaties worden gestreamd, etc. Vaak leren wetenschappers de kneepjes van hun tienerkinderen. Nu het einde van de pandemie hopelijk in zicht komt, worden wetenschappers geconfronteerd met de vraag of zij terug willen naar hun oude leventje met verre reizen naar conferenties wereldwijd, dan wel of het groeiende klimaatbewustzijn de nieuwe trend van “wereldwijd telewerken” zal doen aanhouden.

EUI maakt de weg vrij voor meer, betere en diepgaande wetenschap. De verwachtingen zijn hooggespannen.

De website van EUI: https://wwwbis.sidc.be/EUI/index.php/